MẬT THƯ VÀ CÁC HỆ THỐNG

A)NHỮNG YẾU TỐ CỦA MẬT THƯ
Mật thư là từ dịch rất sát của từ cryptogram có gốc tiếng hy lạp kryptos: giấu kín ,bí mật và gramma :bản văn ,lá thư.Mật thư có ý nghĩa đơn giản là một bản thông tin được viết bằng các kí hiệu bí mật hoặc các kí kiệu thông thường nhưng theo một cách sắp xếp bí mật mà người gửi và người nhận đã thỏa thuận trước với nhau nhằm giữ kín nội dung trao đổi
các kí hiệu và cách sắp xếp ấy gọi chung là mật mã ( cipher code ) muốn hiểu được nội dung của mật thư thì phải khám phá những bí mật của kí hiệu và cách sắp xếp.quá trình đó gọi là giải mã (decipherment )
mật mã gồm hai yếu tố :hệ thống và chìa khóa
1 )HỆ THỐNG :
mật thư được mã hóa theo một hệ thống nào đó do người gửi và người nhận cùng đồng ý trước với nhau .hệ thống này gồm những quy định bất biến, những bước tiến hành nhất định. thí dụ đơn giản nhất là HỆ THỐNG ĐỌC NGƯỢC :
* đọc ngược cả bản tin
ĐANG MONG TIN _NIT GNOM GNAĐ
*đọc ngược từng từ
GNAĐ GNOM NIT
* đọc ngược từng từ và viết tách nhóm
GNA ĐGN OMN ITX
Mẫ tự x vô nghĩa được thêm vào cho đủ nhóm. các hệ thống rất phong phú nhưng có thể quy về ba dạng cơ bản này

+HỆ THỐNG THAY THẾ (substitution )
mỗi mẫu tự bản tin được thay thế bằng một kí hiệu mật mã
_ví dụ :các mẫu tự được thay thế bằng số
A B C D E F G H I J K.............
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11............
ví dụ: 4,4,9 /7,1,1,16,19 = DDI GAAPS=ĐI GẤP

=HỆ THỐNG DỜI CHỖ: (transposition )
hệ thống này không dùng kí hiệu,nhưng chuyển dịch xáo trộn thứ tự của chúng,các mẫu tự cùa mỗi tiếng hoặc trật tự mỗi tiếng của bản tin
ví dụ :HAYX CHUAANR BIJ LEEN DDUWOWNGF được mã hóa theo kiểu đường ray như sau :
H A Y X C H U A A N R B I J
L E E N D D U W O E N G F F
mật thư :HLA EYE CNH DUU AWA AON WRN BGI JFF

+HỆ THỐNG ẨN GIẤU ( concealment )
gọi là các mật thư ẩn giấu khi các yếu tố của bản tin tuy vẫn giữ vị trí bình thường và không bị thay thế bằng các kí hiệu nhưng lại được ngụy trang dưới một hình thức nào đó ,chẳng hạn như tin được viết bằng nước ép từ trái chanh người nhận thư hơ tờ giấy vào ngọn lửa .chữ viết hiện lên có màu nâu.bản tin được viết xen kẽ với các từ khác đề trở thành một bản văn trong sáng hoặc có ý nghĩa bình thường.ví dụ :ANH CẢ VẪN ĐỘI MŨ ĐẾN NHÀ GẶP BA TÔI. giấu bản tin thật
CẢ..ĐỘI..ĐẾN..GẶP ..TÔI
Ngoài ra ta còn kết hợp cả ba hệ thống nói trên với nhau để làm tăng thêm tính phức tạp của mật thư